PROEVEN IN 4 STAPPEN
WIJN PROEVEN = WERKEN VOLGENS EEN SYSTEEM
Schenk een bodem van een duimbreed in een glas. Meer mag altijd.
Om ogen, neus en mond de tijd te geven hun werk te doen, is het handig stap voor stap te werken.
1. KIJKEN
- Pak het glas bij de steel.
- Houd het schuin naar achteren.
- Liefst boven een witte achtergrond, bijvoorbeeld een vel papier of wit tafellaken.
KLEUR
- De kleur zegt iets over de leeftijd en de smaak van de wijn.
- Een paarsrode wijn is een jonge wijn.
- Een bleekwitte, bijna kleurloze wijn duidt meestal op een droge, frisse smaak.
- Een goudkleurige, gele wijn smaakt vaak wat voller en krachtiger.
HELDER OF TROEBEL
Soms drijven er vaste deeltjes in de wijn, bijvoorbeeld wijnbezinksel in een ongefilterde wijn of flintertjes kurk. Niet mooi, maar onschadelijk.
2. RUIKEN
- Houd het glas bij de steel vast.
- Kantel de kelk iets naar voren en steek je neus erin, met het botje tegen de bovenrand.
- Boven in het glas verzamelen zich de meeste geurstoffen.
- Houd het glas stil.
EERSTE INDRUK
Is de wijn fris en zuiver of zit er een vreemd luchtje aan?
- Draai nu kleine cirkeltjes met het glas = walsen.
- Door de beweging en het contact met zuurstof komen er meer aroma's los.
- Hoe meer kwaliteit de wijn heeft, des te meer er voor de neus te ontdekken valt.
De aromazon kan erbij helpen.
Kijk voor aroma's van druiven ook in les 1.
Wijn kan ook vies ruiken. Meer over nare luchtjes en fouten volgt.
3. PROEVEN
- Neem een normale slok in je mond.
- Laat die rustig over al je papillen rollen.
- Zuig er eventueel wat lucht bij op. Via je mond komen er ook weer aroma's in je neus terecht.
WAT NEEM JE WAAR?
- Hoofdsmaken: zuur, zoet of bitter? En in welke mate?
- Intensiteit: vol of vlak? Licht of zwaar?
- Aroma's
- Structuur: stroef en strak of zacht en rond? Strak komt van de zuren, stroef van de tannine.
UITGEPROEFD?
Dan wordt 't slikken of spugen. En opletten. Ga na hoe lang de smaak in je mond blijft hangen. Die nasmaak of afdronk zegt iets over de kwaliteit. 'Sabbel' erop, dat maakt je indruk compleet.
KORT OF LANG?
Eenvoudige wijnen hebben geen of een korte afdronk, ze zijn na het doorslikken zo weg. Bij betere wijnen blijft de smaak nog even hangen.
4. OORDELEN
Zeg het maar: lekker of niet? Nog een glas of nooit meer?
En nu natuurlijk met de reden waarom.
Alleen de kleur, de geur of de smaak zegt niets. Uiteindelijk gaat het om het geheel en om de balans in de wijn. Zuur is onmisbaar, maar te veel zuur maakt een wijn ondrinkbaar.
Een zoetje is lekker, maar van veel zoet wordt wijn log.
In een slechte wijn blijven de aroma's als losse onderdelen naast elkaar staan.
In een goede wijn vallen de diverse geuren, smaken en ook de structuur samen: ze vormen één geheel.
Ze zijn in balans.
WIJN IN WOORDEN
Wijn proeven kan iedereen. Precies onder woorden brengen hoe de wijn smaakt, is soms lastig. Een proefwoordenlijst helpt om de juiste proefterm te vinden.
In het boek 'Ik weet wat van wijn' is een uitgebreidere proefwoordenlijst opgenomen.
Dit zijn 10 veel voorkomende proeftermen.
COMPLEX
met verschillende aroma's en nuances
GEOXIDEERD
oude wijn, of de wijn is in aanraking geweest met te veel lucht, waardoor hij een bruine kleur heeft, z'n fruitige aroma's kwijt is en overrijpe en vaak ook (nare) zuren heeft meegekregen.
MINERALIG
met mineralige tonen, bijvoorbeeld krijt.
RIJP
aroma's in een ontwikkelde wijn, meestal filmende structuur
ROBUUST
krachtig, stevig, uitgesproken
RUSTIEK
met verschillende aroma's en nuances
FLORAAL
met aroma's van bloesem of bloemen
FILMEND
zacht mondgevoel, alsof er een vet filmlaagje in de mond komt
SOEPEL
met rijpe of weinig tannine, geen opvallende zuren
ZUIVER
wijn waarin geen foute geur of smaak zit
FOUTEN
Wij kan ook vies ruiken en smaken. Soms is er iets misgegaan tijdens de wijnbereiding, soms is er sprake van bederf.
De meest voorkomende fouten in wijn zijn:
OXIDATIE
KLEUR: bruinachtig
GEUR: gestoofd fruit, overrijpe beurse appel, belegen, niet fris, soms in combinatie met vleug aceton
OORZAAK: de wijn is in het vat of de fles met te veel zuurstof in aanraking geweest. Het komt ook voor bij wijn die een paar dagen openstaat
KURK
GEUR: muf, schimmel, nat karton, vieze dweil
SMAAK: muf, schraal, weinig fruitaroma
OORZAAK: een slechte, besmette kurk
TE VEEL ZWAVEL
GEUR: aangestoken lucifer, stekend prikgevoel hoog in de neus
SMAAK: lucifer, strakke en schrale afdronk zonder fruit
OORZAAK: te hoge concentratie zwavel. Zwaveldioxide (SO2) mag als conserveermiddel bij de wijnbereiding worden gebruikt.
GEREEDSCHAP
Basisgereedschap voor een wijnliefhebber:
- goed glas
- handige kurkentrekker
Ook belangrijk bij het proeven:
- hoeveelheid wijn in het glas
- temperatuur